Robusta a arabica – czym się różnią?
Mimo że na całym świecie rośnie wiele różnych odmian kawowca, to kawowy przemysł zdominowany jest przez dwa gatunki: arabicę i robustę. Cieszą się one największym udziałem w rynku, należąc do najlepiej sprzedawanych kaw na świecie. Różnią się właściwie wszystkim, poza tym, że to wciąż kawy.
Arabica
Co to jest arabika? Kawa arabska (arabica, arabika, Coffea arabica L.) pochodzi z rejonów Afryki i głownie tam jest uprawiana, chociaż o wymagającą hodowlę pokusili się również mieszkańcy Ameryki Południowej. Jest to bardzo popularny gatunek kawy – w zależności od źródeł, arabica stanowi 70-90% jej światowej produkcji.
Wyróżniamy około 60 szczepów arabiki. Jest to odmiana bardzo trudna w uprawie, co wpływa na jej wysoką cenę. Roślina jest narażona na grzybiczą chorobę atakującą liście – tzw. rdzawa kawa polega na tym, że z zaatakowanego drzewka zaczynają spadać owoce, choć jeszcze nie są dojrzałe. Roślinę atakują również chrząszcze Broca. Mimo wszystko, to właśnie arabikę uważa się za szlachetniejszą od robusty odmianę kawy o lepszych walorach smakowych, wyrazistszych aromatach, choć mniejszej zawartości kofeiny.
Ziarna arabiki mogą pochwalić się wyższą od robusty zawartością cukrów i tłuszczy. Komponenty aromatyczne arabika zawdzięcza właśnie wysokiej zawartości cukrów. Z kolei występujące w niej w postaci kwasów tłuszczowych, tłuszcze, takie jak: linolenowy, stearynowy, arachinowy, oleinowy, palmitynowy, behenowy i kwas linolowy, wraz z cukrami tworzą body. Im większa ich ilość, tym lepszy smak i aromat.
Ziarno arabiki jest owalne i nieco płaskie, o barwie zielonej lub zielono-szarej, z podłużnym rowkiem w kształcie litery S. Złożone właściwości arabika zawdzięcza liczbie aż 44 chromosomów.
Jak smakuje arabika?
W porównaniu do robusty, w arabice znajdziemy o połowę mniej kofeiny, sama zaś kawa ma w sobie więcej kwasowości. Warto wziąć jednak poprawkę na miejsce uprawy kawowca – ziarna dokładnie tej samej odmiany kawy, lecz uprawiane w innych rejonach świata, mogą smakować zupełnie inaczej. Uprawiana na większej wysokości arabika z Afryki będzie znacznie bardziej kwaśna niż łagodna i delikatna kawa brazylijska rosnąca na nizinach.
Robusta
Co to jest robusta? Robusta (Coffea cancephora), zwana również kawą kongijską, to gatunek, który pierwotnie uprawiano w Afryce. Dziś robustę uprawia się w krajach Ameryki Środkowej i Południowej, ale także w Wietnamie oraz Ugandzie.
Robusta jest odporna na szkodniki i znacznie mniej wymagająca w uprawie, co wpływa na niższą cenę zakupu. Ziarna robusty charakteryzują się okrągłym kształtem, żółto-zieloną barwą i podłużnym, prostym rowkiem. Są również mniejsze od ziaren arabiki.
W kawie kongijskiej występują 22 chromosomy, czyli dwukrotnie mniej niż w arabice. Ponadto jest tu mniej cukrów i tłuszczów, za to więcej kwasu chlorogenowego oraz kofeiny. Ilość tej ostatniej – w zależności od źródeł – określa się na 1,7 do 4%.
Jak smakuje robusta?
Robustę często dodaje się do kaw, które cechuje gęsta i wyraźna crema. Smak robusty jest bardziej gorzki – to kawa o niskiej kwasowości.
Arabica czy robusta?
Robusta czy arabika? Którą z nich wybrać? Takie pytanie zadają sobie ci, którzy dopiero zaczynają smakować w różnych gatunkach kaw i jeszcze nie wiedzą, czego mogą się spodziewać.
To również wątpliwość pojawiająca się u doświadczonych smakoszy, którym przyszło próbować zarówno jednego, jak i drugiego gatunku, które jednak ze względu na jakość różniły się swoimi walorami.
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, bo wszystko zależy od gustów kawoszy oraz tego, na czym zależy im najbardziej.
Dobra kawa robusta 100% lepiej postawi na nogi i pobudzi do działania, bo ma w sobie nawet dwukrotnie więcej kofeiny, ale jej walory smakowe nie zasługują na pierwsze miejsce na podium. To stosunkowo tani gatunek kawy ziarnistej o niskiej kwasowości, co dla wielu osób, którym nie smakuje zbyt kwaśna kawa jest sporym atutem. No i wreszcie gorzki posmak czy mniej aromatów sprawiają, że to właśnie robusta mieszana jest z innymi gatunkami kaw, dzięki czemu uzyskiwane napary mogą być niezwykle smaczne.
Cena arabiki przyprawia o zawrót głowy? Nie jest to najtańszy typ kawy, ale wciąż plasujący się na niższych pozycjach pośród najdroższych gatunków. Jeśli Twoim priorytetem nie jest wysoka zawartość kofeiny, warto pokusić się o spróbowanie właśnie arabiki oferującej znacznie bogatszy bukiet smaków i aromatów.
Czytaj też: Najdroższa kawa świata: ile kosztuje, co wpływa na cenę?
Jaka jest najlepsza kawa ziarnista, arabika czy robusta? A może ich połączenie?
Kawa mieszana – kompromis między arabicą i robustą
Skoro wiemy już czym wyróżniają się poszczególne gatunki kaw, to warto wspomnieć, że wielu sprzedawców ma w swojej ofercie mieszanki łączące oba rodzaje ziaren kawy w różnych proporcjach. Dzięki temu nasz wybór nie ogranicza się tylko do 100% kawy arabica lub 100% robusty, lecz możemy wypróbować zupełnie nowe rodzaje kawy ziarnistej, nieznane kompozycje smaków i aromatów.
Kawowe blendy raczej nie zdobędą zbyt wielu zwolenników wśród koneserów i smakoszy małej czarnej. Kawowa mieszanka: arabica i robusta powinna za to przypaść do gustu tym, którzy chcą połączyć zalety obu odmian: pobudzającą moc i gęstą piankę robusty z łagodnym smakiem i słodkawymi nutami arabiki.
Czytaj też: Jak i w czym przechowywać kawę ziarnistą lub zmieloną?
