Ciśnieniowy ekspres kolbowy do kawy – czym jest i jak działa?
Według najprostszego podziału ekspresów do kawy wyróżnia się:
- ekspresy przelewowe
- ekspresy ciśnieniowe.
W drugiej kategorii znajdują się ekspresy automatyczne i półautomatyczne, do których to zalicza się kolbowe ekspresy do kawy. Jak sama nazwa wskazuje, urządzenia ciśnieniowe do przygotowania filiżanki kawy wykorzystują ciśnienie. Specjalna pompa znajdująca się w ekspresie wytwarza ciśnienie o określonej wartości (najczęściej od 9 do 19 barów).
Woda, z której zaparzysz kawowy napar, przepływa przez zmielone ziarna pod ciśnieniem wygenerowanym przez pompę ekspresu. Im wyższa wartość ciśnienia wody, tym intensywniejsza, głębsza w smaku i bardziej aromatyczna kawa. Wysokie ciśnienie (optymalnie 9 barów) pozwala na szybkie zaparzenie idealnego espresso bez kwaśnego posmaku.
W przypadku ekspresu kolbowego, zmielone ziarna kawy znajdują się w kolbie zwanej też portafiltrem. Jest to niewielki, okrągły zbiorniczek umieszczony na dłuższym wysięgniku, do którego wpływa podgrzana przez grzałki ekspresu woda. Dno kolby wyposażone jest w niewielkie otworki, przez które wydostaje się gotowy napar kawowy.
Wiele ekspresów kolbowych posiada manualną dyszę parową, która umożliwia spienienie mleka do białych kaw, np. cappuccino lub latte macchiato.
Ekspres kolbowy z młynkiem, w odróżnieniu od ekspresów automatycznych, jest znacznie bardziej skomplikowanym urządzeniem, a jego obsługa wymaga sporej wiedzy, doświadczenia, a także czasu – parzenie w nim kawy jest długim i wieloetapowym rytuałem. Nagrodę za ten trud stanowi jednak doskonały smak kawy, a także możliwość precyzyjnego dobrania ustawień i stworzenia dokładnie takiego naparu, jaki najbardziej lubimy.
Jak używać ekspresu kolbowego z młynkiem i bez młynka – porównanie
Z profesjonalnych ekspresów kolbowych korzystają wszystkie dobre kawiarnie. To właśnie z pomocą takiego urządzenia barista przygotowuje dla Ciebie wyborną kawę. Najprostsze ekspresy kolbowe przeznaczone do użytku domowego w porównaniu z tymi całkowicie zautomatyzowanymi są dość przystępne cenowo – dobry ekspres kupimy już za kilkaset złotych. Nie oznacza to jednak, że parzą gorszą kawę – wręcz przeciwnie, pozwalają przygotować perfekcyjne w smaku espresso.
Żeby zaparzyć filiżankę doskonałej kawy, potrzebujesz dobrej jakości wody i świeżo mielonych ziaren. I właśnie do tego celu przyda Ci się ekspres kolbowy z wbudowanym młynkiem. W jednym urządzeniu będzie wszystko, czego potrzebujesz.
Dzięki młynkowi wbudowanemu w ekspres zaoszczędzisz miejsce w kuchni, bo nie będzie Ci już potrzebny osobny młynek. Oprócz tego przy każdym zaparzaniu kawy zachowasz całkowity porządek – zmielone ziarna trafią wprost do pojemnika na kawę.
Ekspres kolbowy bez młynka to konieczność samodzielnego mielenia kawy ziarnistej w osobnym urządzeniu (ręcznym lub automatycznym) za każdym razem, kiedy zechcemy przygotować idealne espresso lub cappuccino. Trzeba więc zdecydować, na jaką grubość zmielić ziarna i ile gotowego proszku wsypać do pojemnika na kawę. Korzystanie z osobnego młynka oznacza również większy nieporządek w kuchni. Zmielona kawa zawsze się gdzieś porozsypuje.
Ekspresy kolbowe bez młynka, ale z pojemnikiem na mleko
Jeśli często pijasz mleczne kawy na bazie espresso, być może to nie wbudowany młynek, ale pojemnik na mleko będzie dla Ciebie najważniejszym elementem ekspresu. W ekspresie kolbowym z karafką na mleko naciskając jeden przycisk przygotujesz swoją ulubioną mleczną kawę. Jest to znacznie wygodniejsze rozwiązanie niż ręczne spienianie mleka w dzbanku przy użyciu dyszy parowej, w którą standardowo wyposażane są tego typu urządzenia.
W ekspresie kolbowym z automatycznym spieniaczem najczęściej znajduje się wyjmowany pojemnik na mleko będący częścią całego systemu mlecznego. Wielu producentów wyposaża systemy spieniające w funkcję automatycznego czyszczenia, co oznacza, że po zakończonym zaparzaniu można uruchomić tryb płukania wszystkich elementów używanych podczas spieniania mleka wodą i strumieniem pary wodnej. Pojemnik na mleko zazwyczaj jest wysuwany i można wstawić go do zmywarki, żeby dokładniej go wyczyścić.
Większość ekspresów kolbowych do domowego użytku wyposażonych w system spieniania mleka nie posiada wbudowanego młynka, dlatego najczęściej będziemy musieli dokupić go oddzielnie lub iść na spory kompromis i korzystać z paczkowanej kawy mielonej.
Jaki młynek do kawy w ekspresie kolbowym?
Największy wpływ na smak i aromat małej czarnej zaparzonej w ekspresie kolbowym ma stopień zmielenia ziaren, za który odpowiada młynek do kawy. Śmiało można stwierdzić, że ten element jest kluczowy dla przygotowania doskonałego espresso, dlatego powinien być pierwszą rzeczą, na którą zwrócimy uwagę przy zakupie ekspresu kolbowego z wbudowanym młynkiem.
Producenci ekspresów ciśnieniowych wyposażają swoje urządzenia w młynki żarnowe: stalowe lub ceramiczne, przy czym te ostatnie zdecydowanie częściej znajdziemy w sprzętach automatycznych. Domeną ekspresów kolbowych są młynki stalowe, które uchodzą za trwalsze i dokładniejsze. To właśnie one znajdują się we wszystkich profesjonalnych ekspresach do zaparzania kawy znanych nam z najlepszych kawiarni i restauracji. Dlatego właśnie, kiedy już zdecydujemy się kupić dobry ekspres kolbowy z młynkiem do domu, powinniśmy wybierać wyłącznie urządzenia wyposażone w stalowe żarna. Zwróćmy też uwagę na ich średnicę – im większe tym lepiej.
Sprzęt dla osób, które nie czerpią przyjemności z długiego procesu parzenia kawy powinien samodzielnie dobierać grubość mielenia i dostosowywać ilość zmielonej kawy do wybranego rodzaju napoju. Wielbiciele rytuału przygotowywania małej czarnej będą bardziej zadowoleni z ekspresu kolbowego z młynkiem, który pozwoli im samodzielnie ustawić zarówno stopień zmielenia ziaren jak i ilość kawy użytej do parzenia. Przydatną funkcją jest też powiadomienie o konieczności napełnienia pojemnika na ziarna kawy.
Poszukując idealnego smaku małej czarnej z ekspresu kolbowego z wbudowanym młynkiem warto eksperymentować z różnymi rodzajami i gatunkami kaw ziarnistych o odmiennym stopniu palenia.
Czytaj też:
Arabica czy robusta: czym się różnią i który gatunek wybrać?
Jak i w czym przechowywać kawę ziarnistą lub zmieloną?
Podgrzewanie wody w ekspresie kolbowym z młynkiem
Nawet najlepiej dobrany młynek nie gwarantuje nam jeszcze kawowego sukcesu. Drugim z niezwykle istotnych elementów składowych doskonałej kawy jest woda używana do jej parzenia, która powinna mieć ściśle określoną temperaturę. Ekspres musi podgrzać wodę do maksymalnie 92-96°C, przepuścić ją przez zmielone ziarna i „wyprodukować” napój o temperaturze 80-85°C. Dlatego wybierając urządzenie, warto sprawdzić, czy ekspres posiada specjalny system grzewczy kontrolujący temperaturę wody.
Woda podgrzewana jest w bojlerze. Dostępne na rynku ekspresy kolbowe z młynkiem dysponują w tym zakresie następującymi rozwiązaniami:
- pojedynczy bojler – odpowiedzialny jednocześnie za podgrzewanie wody do zaparzania kawy i generowanie pary spieniającej mleko. Ma dość małą pojemność i niską wydajność oraz nie umożliwia równoczesnego parzenia kawy i spieniania mleka, co wydłuża czas przygotowania kaw mlecznych. Jest za to najtańszym z rozwiązań, które w zupełności wystarczy osobom najczęściej pijącym czarne kawy
- wymiennik ciepła – rozwiązanie pośrednie między pojedynczym a podwójnym bojlerem. Jest to konstrukcja składająca się z większego bojlera generującego parę wodną i znajdującego się w jego wnętrzu mniejszego bojlera odpowiedzialnego za podgrzanie wody do parzenia kawy. Umożliwia równoczesne spienianie mleka i parzenie kawy
- podwójny bojler – jeden z bojlerów odpowiada za podgrzewanie wody do parzenia kawy, a drugi za przygotowanie gorącej pary. Gwarantuje to największe możliwości konfiguracji parametrów, wysoką wydajność i stabilność temperatury. Takie rozwiązanie jest stosowane w najlepszych ekspresach kolbowych.
Poza samym sposobem podgrzewania wody, istotna jest również kontrola jej temperatury. W ekspresach kolbowych z wbudowanym młynkiem najczęściej odpowiadają za nią:
- termostat – mniej precyzyjny, analogowy system, którego prawidłowa obsługa wymaga nieco wyczucia i wprawy. Polecany amatorom dobrej kawy, którzy jednak nie zagłębiają się we wszystkie, nawet najdrobniejsze niuanse procesu jej parzenia
- cyfrowy kontroler temperatury – zapewnia największą stabilność temperatury i precyzję – pozwala kontrolować ją z dokładnością do nawet 0,1oC. Doskonały dla najbardziej wymagających użytkowników.
Kolbowy ekspres z młynkiem – czym się kierować przy wyborze?
Skoro poznaliśmy już kluczowe elementy kolbowego ekspresu do kawy z młynkiem, to sprawdźmy na co jeszcze powinniśmy zwrócić uwagę przed zakupem swojego idealnego urządzenia do parzenia małej czarnej.
Co jeszcze uwzględnić przy wyborze kawowego urządzenia z młynkiem?
- rozmiar kolby – wyrażany w milimetrach. Średnica kolby profesjonalnych ekspresów to najczęściej 58 mm. Możemy też wybrać kolbę pojedynczą, pozwalającą zaparzyć 1 kawę lub podwójną, przeznaczoną do parzenia 2 espresso jednocześnie
- rodzaj pompy – głośniejsza, lecz tańsza wibracyjna lub cichsza i droższa rotacyjna
- pobór wody – z wyjmowanego pojemnika lub poprzez bezpośrednie podłączenie do sieci wodociągowej
- dostępność precyzyjnych sitek i tamperów do wybranego rozmiaru kolby
- możliwość korzystania z saszetek kawowych E.S.E. – jeśli rozważamy ich używanie
- funkcja podgrzewania filiżanek – zapewnia optymalną temperaturę zaparzonej kawy
- regulowana tacka na filiżanki pozwalająca zaparzyć kawę do naczyń o różnej wielkości
- funkcja programowania dozy – pozwala ustawić ilość wody i czas ekstrakcji, a następnie odtwarzać je po naciśnięciu przycisku
- zdejmowana końcówka dyszy spieniającej – ułatwia utrzymanie urządzenia w czystości.
Nie zapominajmy, że najlepsze ekspresy kolbowe z młynkiem to dość spore urządzenia, dlatego ważne będzie dokładne sprawdzenie wymiarów poszczególnych sprzętów oraz porównanie tych wartości z ilością miejsca dostępnego na naszym blacie kuchennym.
Jak działa ekspres kolbowy z młynkiem, który sprawdzi się w każdym domu?
Na rynku nie ma zbyt wielu ekspresów kolbowych z młynkiem przeznaczonych do użytku domowego. Dostępne urządzenia śmiało możemy uznać za półprofesjonalne – wymagają od użytkownika sporej wiedzy co do procesu parzenia kawy, samodzielnego doboru wielu parametrów, m.in. ciśnienia, temperatury czy grubości zmielenia ziaren, a także pilnowania czasu ekstrakcji.
Istnieją jednak ułatwienia dla osób, dla których kolbowy ekspres z młynkiem ma być wygodnym sprzętem, który pozwoli w domowym zaciszu przygotowywać kawę jak z najlepszej kawiarni. Nie musisz znać się na parzeniu kawy, żeby zrobić to dobrze – wystarczy, że wybierzesz ekspres kolbowy z młynkiem i automatycznymi funkcjami usprawniającymi parzenie małej czarnej i nie tylko.
Dzięki zaprogramowanym ustawieniom możesz wybrać rodzaj napoju, na który masz akurat ochotę i niczym się nie przejmować. Ekspres zaparzy dla Ciebie idealną kawę, którą wypijesz w swojej ulubionej filiżance lub kubku. Jeśli wolisz sam wprowadzić ustawienia swojej kawy, możesz zapisać je później w pamięci urządzenia, by następnym razem przygotować kawę po naciśnięciu tylko jednego przycisku.
Niektóre nowoczesne ekspresy kolbowe z wbudowanym młynkiem posiadają funkcję automatycznego ubijania kawy w kolbie, dzięki czemu nie musisz zastanawiać się, czy w odpowiedni sposób używasz ręcznego tampera.
Nie sposób zapomnieć też o automatycznym systemie spieniania mleka, który pozwoli przygotować doskonałą mleczną kawę po naciśnięciu jednego przycisku. Wyposażone w niego urządzenia są czymś pośrednim pomiędzy w pełni automatycznymi ekspresami oferującymi maksimum wygody i prostoty a sprzętami kolbowymi gwarantującymi najlepsze wydobycie smaku i aromatu z kawowych ziaren.
Ekspres kolbowy do domu – jaki model wybrać?
Ekspresy kolbowe z młynkiem to domena form zajmujących się w głównej mierze sprzętami do parzenia kawy – tak specjalistycznych urządzeń nie znajdziemy w ofercie popularnych marek AGD do kuchni. Poniżej znajdziesz kilka przykładowych modeli dobrych ekspresów kolbowych do domu:
- ekspresy De’Longhi, np. z linii La Specialista
- ekspresy kolbowe Sage, np. modele SES875BSS oraz BES980BSS
- ekspresy Breville Barista
- ekspresy kolbowe Lelit, np. modele Kate lub Anita.
Czytaj też: Test ekspresu półautomatycznego De’Longhi La Specialista Maestro EC9665.M
Jeśli po lekturze naszego poradnika uznałeś, że półprofesjonalny ekspres kolbowy nie jest najlepszym rozwiązaniem dla Ciebie, możesz postawić na znacznie prostsze, domowe urządzenie bez wbudowanego młynka.