Aparat ortodontyczny a higiena jamy ustnej
Założenie stałego aparatu ortodontycznego sprawia, że bezproblemowy dotychczas dostęp do powierzchni zębów nagle staje się utrudniony przez przyklejone do nich zamki oraz łączące je mosty. Od tej pory trzeba zmaga się nie tylko z czyszczeniem zębów ale też wszystkich elementów aparatu.
Podczas leczenia ortodontycznego znacznie ogranicza się ilość produktów, które można bezpiecznie spożywać – należy zrezygnować z twardego jedzenia, które mogłoby uszkodzić konstrukcję aparatu lub spowodować odklejenie się zamków, np.:
- orzechów
- jabłek
- niedojrzałych gruszek.
Wiele osób woli dodatkowo ograniczyć spożywanie dań, których drobinki mocno zaklejają powierzchnię aparatu utrudniając jego czyszczenie i sprawiając, że higiena trwa nawet kilkanaście minut, np.:
- pizzy
- zapiekanek z ciągnącym serem
- chlebka bananowego
- zbitego chleba żytniego.
Resztki jedzenia pozostałe po posiłku na powierzchni zębów i pomiędzy elementami aparatu mogą być przyczyną nieprzyjemnego zapachu z ust i znacznego dyskomfortu, kiedy uśmiechając się ukazujemy swojemu rozmówcy składniki zjedzonej niedawno sałatki lub całe menu obiadowe. Często prowadzą też do demineralizacji szkliwa, gromadzenia się płytki nazębnej, a w efekcie powstania trudnego do usunięcia kamienia nazębnego. Niekiedy bywają przyczyną rozwinięcia się próchnicy, która wymusza przerwanie leczenia i zdjęcie aparatu, a w konsekwencji opóźnione uzyskanie efektów.
Wszystkie te aspekty utrudniają prawidłową dbałość o higienę jamy ustnej i wymagają poświęcenia jej znacznie większej ilości czasu. Ze względu na konieczność czyszczenia zębów po każdym, nawet najmniejszym posiłku, szczoteczka i nić dentystyczna staja się najlepszymi przyjaciółmi posiadacza aparatu i nieodłącznymi towarzyszami wyjść do pracy, restauracji, do znajomych, a nawet na imprezę.
Jak czyścić aparat ortodontyczny?
Jak myć zęby z aparatem? Oprócz podstawowych etapów i technik mycia zębów, z których korzystamy na co dzień, nosząc aparat warto wykonać jeszcze kilka dodatkowych czynności i poświęcić więcej uwagi prawidłowemu szczotkowaniu. Dokładne oczyszczenie wszystkich zakamarków jamy ustnej będzie wymagało nie tylko dłuższego czyszczenia, ale też pomocy odpowiednich narzędzi: szczoteczki do aparatu stałego, specjalnej nici dentystycznej i płynu do płukania ust.
Szczoteczka do mycia zębów z aparatem
Najlepszym wyborem dla osób noszących aparat ortodontyczny będzie szczoteczka ze specjalną główką przeznaczoną do dokładnego czyszczenia zamków, przestrzeni pod łukami oraz innych powierzchni zębów i linii dziąseł. Do wyboru będziemy mieć szczoteczki manualne i elektryczne wykonujące ruchy soniczne lub oscylacyjno-rotacyjne.
Układ włosia na główkach szczoteczek manualnych dostosowany jest do kształtu aparatu, np. szczoteczki z rowkiem lub zagłębieniem pośrodku, o zmniejszonej główce lub wyjątkowo cienko zakończonym włosiu. Dostępne są również szczoteczki kilku- oraz jednopęczkowe, przeznaczone do bardzo precyzyjnego czyszczenia trudno dostępnych miejsc.
Szczoteczki soniczne i elektryczne radzą sobie z usuwaniem płytki nazębnej znacznie skuteczniej niż te manualne. Ich końcówki przeznaczone do czyszczenia zębów z aparatem ortodontycznym również mają zupełnie inny rozkład włosia niż te stosowane do codziennej higieny zębów bez aparatu. W sklepach możemy spotkać kilka rodzajów takich końcówek:
- Oral-B Ortho – włosie ułożone jest na obrzeżach okrągłej główki oraz skupione na jej środku, by chronić wszystkie elementy aparatu przed uszkodzeniem podczas intensywnych ruchów szczoteczki, a jednocześnie czyścić zęby skutecznie i dokładnie
- Oral-B Interspace – razem z końcówką Ortho tworzy zestaw do czyszczenia aparatu ortodontycznego EBOrthoKit. Przeznaczona jest do czyszczenia punktowego i wymiatania osadów i resztek jedzenia. Składa się z kilku pęczków włosia skierowanych w jeden punkt
- SEYSSO Ortho – wyposażona w zaokrąglone na końcach włókna o różnej długości: dłuższe na bokach i krótsze na samym środku, które dopasowują się do kształtu aparatu
- Smilesonic OrthoClean – ich wydłużone włosie dociera tam, gdzie nie są w stanie sięgnąć zwykłe szczoteczki manualne. Specjalny kształt główki został opracowany w taki sposób, by chronić elementy aparatu, a jednocześnie dokładnie czyścić je oraz usuwać z powierzchni zębów resztki jedzenia, osady i płytkę nazębną.
Co ciekawe, jedna z czołowych marek na rynku produktów do higieny jamy ustnej – Philips – nie produkuje do swoich szczoteczek Sonicare specjalnych końcówek przeznaczonych do pielęgnacji zębów z aparatami ortodontycznymi. Firma deklaruje, że wszystkie jej szczoteczki i końcówki mogą być bezpieczne stosowane przez osoby będące w trakcie leczenia ortodontycznego.
Jaka szczoteczka do aparatu ortodontycznego? Na rynku nie ma zbyt wielu szczoteczek elektrycznych przeznaczonych wyłącznie do mycia zębów z aparatem – są to raczej urządzenia uniwersalne, do których można dokupić specjalne końcówki do aparatów stałych. Warto jednak wybierać szczoteczki z regulacją prędkości lub kilkoma trybami pracy, a także z systemami monitorującymi skuteczność szczotkowania i umożliwiającymi jego doskonalenie.
Poniżej znajdziesz kilka naszych propozycji szczoteczek do aparatu ortodontycznego.
- Oral-B Smart Teen, cena ok. 179 zł
Szczoteczka elektryczna do aparatu ortodontycznego o ruchach pulsacyjnych, rotacyjnych i oscylacyjnych przeznaczona dla nastolatków. Do zestawu, poza standardową końcówką, dołączona jest teą taka dedykowana aparatom stałych. Urządzenie dzięki funkcji Bluetooth łączy się z aplikacją mobilną Oral-B, co umożliwia korzystanie z funkcji Smart Coaching monitorującej proces szczotkowania, wspomagającej w doskonaleniu techniki i korygowaniu nieprawidłowych nawyków. Czujnik nacisku skutecznie chroni dziąsła, a 3-stopniowa regulacja prędkości umożliwia dostosowanie częstotliwości obrotów i drgań do swoich potrzeb.
Sprawdż też: Test szczoteczki elektrycznej Oral-B Teen
- SEYSSO Carbon Professional, cena ok. 349 zł
Innowacyjna soniczna szczoteczka do aparatu ortodontycznego o bardzo wysokiej częstotliwości drgań – 96 000/min. Dzięki 3 programom pracy: clean, soft i whitening umożliwia dostosowanie prędkości pracy do potrzeb użytkownika, np. soft tuż po założeniu aparatu. Można dokupić do niej specjalne końcówki wymienne SEYSSO Ortho.
Sprawdź też: Test szczoteczki Seysso Carbon Professional
- Oclean PRO X, cena ok. 295 zł
Soniczna szczoteczka marki-córki Xiaomi o niespotykanych nigdzie indziej możliwościach personalizacji trybu pracy. Wyposażona jest w aż 32 poziomy intensywności, 4 tryby pracy oraz 20 predefiniowanych planów mycia, które można dowolnie modyfikować. Łączność Bluetooth umożliwia przesyłanie danych o szczotkowaniu do aplikacji mobilnej w smartfonie, dzięki czemu użytkownik jest w stanie doskonalić technikę szczotkowania zębów, by były idealnie czyste nawet podczas noszenia aparatu ortodontycznego.
- Philips Sonicare EasyClean HX6511/50, cena ok. 159 zł
Dość budżetowa szczoteczka soniczna renomowanej marki. Posiada tylko niezbędne funkcje: 1 tryb czyszczenia, wbudowany timer oraz program łatwego startu. Będzie dobrym wyborem dla osób, które nie chcą wydawać zbyt dużo na swoją szczoteczkę, a jednocześnie oczekują solidnego i dobrego jakościowo urządzenia. Nie trzeba też dokupować specjalnej końcówki do czyszczenia aparatu – nadają się do tego wszystkie główki Sonicare.
- Oral-B Genius 10000N, cena ok. 499 zł
Szczoteczka do aparatów ortodontycznych o ruchach oscylacyjnych, rotacyjnych i sonicznych z technologią ochrony dziąseł. Aplikacja mobilna umożliwia monitorowanie na bieżąco czyszczenia zębów i wskazuje, które obszary wymagają jeszcze dokładnego wyszczotkowania. Wbudowany czujnik siły nacisku zapobiega uszkodzeniom dziąseł oraz chroni włókna szczoteczki przed zbyt szybkim zużyciem. Urządzenie posiada 6 trybów czyszczenia oraz 4 dodatkowe końcówki; można oddzielnie dokupić też specjalne główki Oral-B Ortho i Interspace tworzące zestaw do czyszczenia aparatu ortodontycznego.
Sprawdź też: Test szczoteczki elektrycznej Oral-B Genius 10000N
- PHILIPS Sonicare DiamondClean Seria 9000 HX9911/94, cena ok. 779 zł
Szczoteczka soniczna do aparatu ortodontycznego o 4 trybach pracy wyposażona w sygnalizator czasu mycia oraz czujnik nacisku. Urządzenie samodzielnie dopasowuje tryb czyszczenia do zamontowanej końcówki, a po jej zużyciu przypomina o wymianie. Umożliwia też połączenie się z aplikacją mobilną, tworząc wirtualne centrum zarządzania higieną jamy ustnej. Wszystkie końcówki Sonicare nadają się dla użytkowników aparatów ortodontycznych, dlatego można je dowolnie wymieniać.
Sprawdź też: Test szczoteczki sonicznej Philips Sonicare DiamondClean 9000 HX9911/27
Nici dentystyczne do aparatów ortodontycznych
Uzupełnieniem higieny jamy ustnej jest nić dentystyczna, która dokładnie oczyszcza przestrzenie międzyzębowe z resztek jedzenia i płytki nazębnej. Nici przeznaczone dla osób noszących aparaty ortodontyczne mają specjalną konstrukcję – każdy odcinek składa się z 2 lub 3 fragmentów o odmiennej strukturze, np. usztywnionej końcówki, puszystej, miękkiej części oraz tradycyjnej nici, które zapewniają najwyższą efektywność czyszczenia. Sztywny koniec umożliwia łatwe włożenie nici pod przęsło mostu lub w przestrzeń międzyzębową pod łukiem aparatu, a puszysty fragment z łatwością usuwa płytkę bakteryjną z trudno dostępnych miejsc.
Specjalistyczne płyny do płukania jamy ustnej
Pozostałości jedzenia i osad zalegający w zakamarkach aparatu są zmorą osób będących w trakcie leczenie ortodontycznego i znacząco utrudniają mycie zębów z aparatem. Z tym problemem pozwalają uporać się specjalistyczne płyny do płukania jamy ustnej, które pomogą odświeżyć oddech, pozbyć się resztek i zapobiec rozwojowi bakterii. Dodatkowo wiele z nich zawiera substancje przeciwbólowe i przeciwzapalne, łagodzące podrażnienia i przyspieszające gojenie się ran i otarć wywołanych noszeniem aparatu. Płyny ortodontyczne wpływają też na zwiększenie remineralizacji szkliwa i redukcję nadwrażliwości zębów.
Co ile wymieniać szczoteczkę do aparatu?
Większość producentów zaleca wymianę szczoteczki manualnej lub końcówki szczoteczki sonicznej bądź elektrycznej po 3 miesiącach użytkowania. Ich żywotność obliczona jest jednak na standardowo zalecaną częstotliwość mycia zębów, 2 razy dziennie po 2 minuty.
Osoby noszące aparaty stałe myją zęby znacznie częściej, zazwyczaj po każdym posiłku, a ich sesje szczotkowania mogą być nieco dłuższe. Co więcej, kontakt włókien szczoteczki z metanowymi zamkami i drucikami sprawia, że końcówki zużywają się znacznie szybciej niż przy standardowym szczotkowaniu i będą wymagały wymiany już po np. miesiącu użytkowania. Kiedy wymienić końcówkę szczoteczki? Końcówkę lub szczoteczkę do aparatu należy wymieniać zawsze wtedy, kiedy zauważysz pierwsze oznaki zużycia włókien – ich wygięcie lub odkształcenie. Niektóre końcówki posiadają specjalne kępki zmieniające kolor w miarę czyszczenia – należy wymieniać je na nowe w przypadku odbarwień sięgających do połowy wysokości kępki. Kolejnym ułatwieniem jest automatyczny wskaźnik wymiany końcówki, który znajdziemy w wielu szczoteczkach elektrycznych informujący o zużyciu włókien. Wystarczy kierować się jego powiadomieniami by mieć pewność, że czyszczenie zębów z aparatem ortodontycznym i zawsze będzie tak samo efektywne.
Zobacz też:
