Białe przebarwienia na zębach: rodzaje białych plam
Białe kropki, plamki i przebarwienia mogą skutecznie popsuć estetykę uśmiechu i stać się przyczyną kompleksów. Dotyczą one zarówno zębów stałych, jak i zębów mlecznych. W zależności od przyczyny będzie różnił się ich wygląd oraz czas powstania.
Warto pamiętać, że nieestetyczne plamy mogą być objawem zaburzeń w obrębie jamy ustnej, ale też wskazywać na szereg poważniejszych schorzeń ogólnoustrojowych.
Wyróżnia się dwa rodzaje białych plam na zębach:
- plamy na zębach będące objawem próchnicy
- białe plamki na zębach wskazujące na zaburzenia rozwoju szkliwa.
Białe plamy na zębach – przyczyny przebarwień
Szczoteczka soniczna to naprawdę świetny sprzęt, ale to nie oznacza, że podczas zakupu wystarczy chwycić dowolny
Wyróżniamy kilka przyczyn powstawania białych plam:
- demineralizacja szkliwa zębów (odwapnienie)
- niedorozwój szkliwa (hipoplazja)
- wybielanie zębów
- nadmiar fluoru w diecie.
Białe plamki na zębach – demineralizacja szkliwa
W wyniku odwapnienia szkliwa powstają białe plamy próchnicowe. Są one mleczne, nieprzezierne lub w kolorze kredy, ale mętne. Charakterystyczne dla nich jest też nagłe pojawienie się na powierzchni zęba. Występują w okolicy szyjek zębów, czyli w miejscu zalegania płytki nazębnej. Takie przebarwienia zębów przy dziąsłach mają charakter odwracalny, ale nieleczone mogą prowadzić do rozwoju próchnicy.
Demineralizacja szkliwa pojawia się najczęściej w sytuacji niedoboru minerałów w ludzkim organizmie, głównie wapnia oraz nadmiernego spożycia pokarmów zawierających cukry proste. Na nieprawidłową dietę nakłada się niewłaściwe i niedokładne szczotkowanie zębów przez dzieci czy osoby dorosłe. Odwapnienie szkliwa często towarzyszy osobom w trakcie leczenia ortodontycznego aparatem stałym, który utrudnia prawidłową higienę zębów.
Czytaj też: Jak myć zęby z aparatem? Najlepsze szczoteczki do aparatu ortodontycznego
Białe plamy na zębach – hipoplazja szkliwa
Wśród innych przyczyn występowania białych plamek na powierzchni zębów wymienia się hipoplazję szkliwa, czyli jego niedorozwój. U osób cierpiących na hipoplazję szkliwa jest ono znacznie cieńsze i może zawierać dodatkowe barwniki. Jest to stan spowodowany m.in. chorobami układu pokarmowego, zaburzeniami endokrynologicznymi, długotrwałymi niedoborami wapnia, magnezu, fluoru czy witamin A, D i K, a także przebyciem chorób wieku dziecięcego. Charakterystyczne dla hipoplazji są nie tylko białe, ale też brązowe plamy na zębach.
Niedobór szkliwa znacznie częściej występuje u dorosłych, choć niekiedy obserwujemy go też u dzieci. To schorzenie wpływa niekiedy a kształt zębów, które stają się nierówne, a na ich powierzchni występują fałdy, zagłębienia i bruzdy.
Białe plamy na zębach po wybielaniu
Z kolei białe plamy na zębach po wybielaniu to stan chwilowy. Pojawiają się w trakcie procesu wybielania i powinny zniknąć po paru dniach. W trakcie wybielania szkliwo się odwadnia, co ukazuje pęknięcia. Po zakończeniu wybielania, szkliwo nawodni się ponownie, co spowoduje zniknięcie nieestetycznych białych plam.
Białe plamki na zębach u dziecka – czy to fluoroza?
Jeśli białe przebarwienia na stałych zębach u dziecka w postaci plamek występują już od jakiegoś czasu, to najprawdopodobniej jest to objawem fluorozy. Związki fluoru niezbędne do prawidłowej mineralizacji zębów znajduje się w wodzie, powietrzu, a nawet herbacie.
Skąd się bierze biały nalot na zębach u dziecka? Jeśli dzieci piją wodę zawierająca duże stężenie fluoru lub używają zbyt dużej ilości pasty z fluorem, to na ich zębach mogą pojawić się białe plamy. Na zębach stałych mają one barwę kredowo-białą, perlistą lub są brunatne. Takie zaburzenie ma charakter rozwojowy – występuje jeszcze przed wyrżnięciem zębów.
W większości przypadków fluoroza u dzieci jest łagodna i objawia się tylko białymi plamami na zębach. Niekiedy jednak zatrucie fluorem jest poważniejsze – wtedy obserwujemy brązowe przebarwienia na zębach.
Łagodna postać fluorozy wiąże się z osłabieniem szkliwa i zmniejszoną podatnością zębów na próchnicę. Im wyższe stężenie fluoru w organizmie cierpiących na nią osób, tym większa szansa na rozwój próchnicy. Jednak bez obaw – w krajach wysoko rozwiniętych cięższe przypadki należą do rzadkości, a zdiagnozowana fluoroza najczęściej nie wymaga leczenia.
Białe plamy na zębach stałych u dziecka, które pojawiły się stosunkowo niedawno mogą świadczyć o rozwijającej się próchnicy. Dla potwierdzenia tych przypuszczeń konieczna jest wizyta w gabinecie stomatologicznym.
Biały nalot na zębach mlecznych
Białe, matowe plamki na zębach mlecznych, niestety, także są możliwe. Przebarwione zęby u rocznego dziecka czy u dzieci starszych, do szóstego roku życia, pojawiają się na skutek nadmiernego spożycia fluoru. Dlatego ważne jest, by dzieci stosowały naprawdę niewielką ilość pasty do zębów – ilość ziarnka ryżu do 3. roku życia i ziarnka grochu między 3. a 6. urodzinami. Należy także pilnować, by maluchy nie połykały pasty i jak najwcześniej uczyć je wypluwania nadmiaru piany z buzi.
Czytaj też: Jaka szczoteczka dla dziecka? Ranking sonicznych szczoteczek dla dzieci 0-3 lata
Warto też wiedzieć, że fluor znajduje się w wodzie z kranu, niektórych napojach, wodzie butelkowanej i innych produktach spożywczych. Nie należy jednak ograniczać spożycia fluoru do minimum oraz rezygnować z wzbogaconej o niego pasty – niedobór fluoru może być równie groźny co jego nadmiar.
Jak się pozbyć białych plamek na zębach stałych?
Sposób eliminacji białych plamek na zębach stałych zależy od przyczyny ich powstania. Zanim podejmiemy jakiekolwiek działania musimy ustalić co spowodowało pojawienie się przebarwień na naszych zębach. Działanie „w ciemno” może spowodować, że zastosujemy nieodpowiednie metody, a problem będzie narastał.
Odwapnienie – konieczna remineralizacja szkliwa
Demineralizacja szkliwa, czyli jego odwapnienie jest procesem odwracalnym – po ustąpieniu procesu chorobowego, który spowodował uszkodzenie szkliwa możliwa jest jego remineralizacja. W tym celu należy dbać o prawidłową higienę jamy ustnej i dostarczać do organizmu niezbędnych minerałów z fluorem, wapniem, fosforem na czele. Bardzo istotne jest też przywrócenie właściwego pH w jamie ustnej. Pomocne bywa też zastosowanie fluoryzacji – ten stosunkowo prosty zabieg stomatologiczny można stosować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
Aby zapobiec nawrotom białych plam próchnicowych na zębach, trzeba stosować co najmniej 2 razy dziennie pastę do zębów z fluorem.
W przypadku rozpoznania ubytku wapnia w szkliwie, co objawia się białymi plamkami na uzębieniu, przede wszystkim konieczna jest zmiana diety. Najczęściej bowiem ubytek wapnia wywołany jest dietą bogatą w kwasy czy nawet refluksem żołądkowo-przełykowym. Niezbędna jest zmiana nawyków żywieniowych, a także regularne stosowanie pasty z fluorem, czy fluoryzacja u stomatologa.
Jeśli doszło do dużych ubytków w szkliwie, to można je borować oraz odbudować stomatologicznie za pomocą kompozytu. Inną metodą jest infiltracja żywicą. To nieinwazyjny i bezbolesny zabieg polegający na nałożeniu na szkliwo preparatu z żywicą, która je chroni i zapobiega dalszej erozji.
Hipoplazja pod kontrolą stomatologa
Właściwa higiena jamy ustnej, obejmująca dokładne szczotkowane zębów pastą z fluorem za pomocą miękkiej szczoteczki, płukanie jamy ustnej i stosowanie nitki dentystycznej to niezbędne zbiegi przy plamach wywołanych hipoplazją szkliwa. Można także wykonać fluoryzację lub lakowanie bruzd u stomatologa, a w cięższych przypadkach przeprowadzić nadbudowę zębów o nierównej powierzchni.
Proces leczenia pacjentów z hipoplazją powinien być zaplanowany i kontrolowany przez dentystę – to dość złożone schorzenie wymaga stosowania różnych metod u różnych pacjentów, dlatego zdecydowanie nie warto unikać wizyt w gabinecie.
Jeśli zęby na siebie zachodzą i zgryz jest nierówny, to w tych ciasnych przestrzeniach także mogą pojawiać się ubytki szkliwa i plamy. Aby usunąć takie przebarwienia między zębami niezbędne będzie leczenie ortodontyczne.
Jak się pozbyć fluorozy?
Białe kropki na zębach stałych, które pojawiły się na skutek fluorozy, są trwałe. Aby wyrównać kolory uzębienia można stosować zabiegi takie jak:
- mikrobrazja, czyli starcie warstwy szkliwa za pomocą ściernej pasty lub specjalnych narzędzi w gabinecie dentystycznym
- zabieg laserowy do wybielania zębów
- zabieg wybielania zębów za pomocą zestawu domowego. W przypadku samodzielnego wybielania zębów, warto wcześniej skonsultować się z dentystą
- bonding – rekonstrukcja powierzchni zęba polegająca na pokryciu go warstwą specjalnej żywicy, która zamaskuje białe odbarwienia trwale chroniąc zęby stałe przed nieestetycznymi plamami.
Jeśli wybielanie i inne zabiegi nie przyniosą rezultatu, pozostaje zastosowanie licówki ceramicznej, zwłaszcza na zęby przednie – od jedynki do czwórki – gdzie biała plama na zębie wygląda bardzo nieestetycznie.
